Upośledzenie umysłowe – Zaburzenie, w którym rozwój umysłowy jest niepełny lub zahamowany, co przejawia się niskim poziomem inteligencji i ograniczeniem zdolności społecznych, poznawczych, ruchowych, etc. Tego typu zaburzenia adaptacyjne mogą nie wpływać w istotny sposób na życie chorego, jeśli zapewnia mu się odpowiednie środowisko i opiekę. Pacjent upośledzony umysłowo jest mocno narażony na nadużycia i wykorzystanie, na przykład seksualne. Poziom funkcjonowania intelektualnego może być zróżnicowany, a ograniczenie jednej z umiejętności, jak chociażby mowa, nie musi wiązać się ze stratą innych. Ocena upośledzenia jedynie na podstawie ilorazu inteligencji nie jest rzetelna, ze względu na uwarunkowania międzykulturowe; w tym celu stosuje się szereg testów psychometrycznych. Osoby upośledzone umysłowo 3-4 krotnie częściej zapadają na inne zaburzenia psychiczne.

W upośledzeniu lekkim (IQ 50 – 69) pacjent jest w stanie zdobyć umiejętność wykonywania podstawowych, codziennych czynności, chociaż może robić to z ograniczoną szybkością. Podstawowe trudności pojawiają się podczas nauki czytania i pisania. Ograniczenia te nie wykluczają jednak aktywności zawodowej, jak np. w niewykwalifikowanej lub częściowo wykwalifikowanej pracy fizycznej. Trudności społeczne, emocjonalne czy związane z zachowaniem nie są bardzo znaczące.

W upośledzeniu umiarkowanym (IQ 35-49) pojawia się większy problem z posługiwaniem się mową i rozumieniem jej, oraz znaczne problemy w nauce. Co prawda pacjent może wykonywać pewne proste prace, ale niezależność w dorosłym życiu jest nieosiągalna.

W upośledzeniu znacznym (IQ 20 – 34) objawy przypominają te obecne w upośledzeniu umiarkowanym, ale pojawiające się znaczne ograniczenia w działaniu na przykład narządów ruchu, wskazują na uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego.

W upośledzeniu głębokim (IQ <20) pacjent nie jest w stanie komunikować się z otoczeniem, wykonywać żadnych podstawowych czynności a zazwyczaj też poruszać się.

 

„ICD-10 Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD-10. Opisy Kliniczne i wskazówki diagnostyczne.”s. 189 – 193 Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne „Vesalius” Instytut Psychiatrii i Neurologii Kraków-Warszawa