Psychoanaliza – to nurt w psychologii zapoczątkowany przez Zygmunta Freuda. Psychoanaliza w swoich podstawowych założeniach opiera się na założeniu o istnieniu nieuświadomionych popędów determinujących zachowanie człowieka. Z psychoanalizy pochodzi również jedna z najwcześniejszych teorii rozwojowych – Freud opisał rozwój psychoseksualny człowieka, dzieląc go na następujące po sobie fazy. Teoria psychoanalizy składa się m.in. z teorii popędów, modelu strukturalno-topograficznego zjawisk psychicznych (podział na instancje id, ego i superego oraz na systemy Nieświadomości, Przedświadomości i Świadomości), opisu krążenia energii psychicznej pomiędzy nimi, a także procesy rozwoju jednostki i jej adaptacji do otoczenia. Psychoanaliza to także metoda leczenia, która skupia się na analizie zjawiska przeniesienia w relacji pomiędzy pacjentem a analitykiem. Głównym założeniem jest tu uświadamianie sobie, tego co nieświadome (treści z id mają stać się częścią ego). Psychoanaliza w swojej klasycznej postaci skupiała się głównie na leczenia nerwic i perwersji, natomiast późniejsza, postfreudowska psychoanaliza została rozwinięta w kierunku umożliwienia niesienia pomocy szerszemu gronie pacjentów, w tym z zaburzeniami osobowości i psychozami.

Cierpiałkowska, L., Sęk, H. (2016) Psychologia kliniczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN SA, str. 103-107, 110-11