Automatyzm – jest to zachowanie, które nie jest bezpośrednio i świadomie kontrolowane przez osobę. Współczesne teorie wskazują na pewien wymiar zachowań, na którego jednym końcu są działania w pełni intencjonalne i świadome, zaś na drugim działania w pełni automatyczne, czyli nieintencjonalne, pojawiające się pomimo lub wbrew woli osoby, przebiegające poza świadomością i nieangażujące zasobów operacyjnych umysłu. Automatyzm zachowań jest często badany za pomocą metody poprzedzania, czyli aktywizowanie struktur wiedzy przed wykonaniem zadania – poprzez podprogową ekspozycję treści związanych ze strukturą. Do badania procesów automatycznych manipuluje się także motywacją do przetwarzania informacji oraz optymalnością warunków do jej przetwarzania. Wspomniana wyżej aktywizacja struktur poznawczych może częściowo tłumaczyć zjawisko atrybucji, gdy np. widok gniewnego mężczyzny aktywizuje pojęcie agresywności. Automatyczny jest także aktywizujący wpływ reakcji uczuciowej na widok obiektu obdarzonego silnymi uczuciami – co wpływa na dokonywane sądy. Automatyzm przejawiający się w relacjach romantycznych może powodować w dłuższej perspektywie czasu erozję intymności w związku – wielokrotnie powtarzane te same scenariusze kontaktów zaczynają wywierać coraz słabszy wpływ na partnera.

Literatura:

„Człowiek wśród ludzi. Zarys psychologii społecznej” B. Wojciszke str. 96, 112, 198, 297