Czynniki zakłócające trafność wewnętrzną
Czynniki zakłócające trafność wewnętrzną – są to takie czynniki, które mogą osłabiać trafność wewnętrzną planu eksperymentalnego. Czynniki zakłócające trafność wewnętrzną to:
– Historia – upływ czasu pomiędzy etapami badania oraz wydarzenia równoległe do samego badania,
– Dojrzewanie – zmiany rozwojowe w organizmie osoby poddanej badaniu,
– Selekcja – stronniczy dobór próby badawczej. Można jej zapobiec poprzez randomizację,
– Testowanie – procedury badawcze, np. potrzebne do przydzielenia osoby do określonej grupy mogą aktywizować poznawczo badanego i wpływać w ten sposób na występowanie zmienności w badaniu,
– Instrumentacja – nabywanie wprawy w rozwiązywaniu zadań testowych przez osobę badaną,
– Regresja statystyczna – tendencja do uśredniania wyników,
– Utrata osób badanych – np. w wyniku śmierci czy rezygnacji z badania,
– Przenikanie informacji pomiędzy grupami badawczymi,
– Kompensujące wyrównywanie traktowania grup porównawczych,
– Związane z kompensacją rywalizacyjne zachowanie badanych,
– Obrażanie się osób, które zostały przypisane do grupy eksperymentalnej o gorszych warunkach.
Brzeziński, Jerzy, (2004) Metodologia badań psychologicznych. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, str. 313