Czynniki zakłócające trafność wewnętrzną – są to takie czynniki, które mogą osłabiać trafność wewnętrzną planu eksperymentalnego. Czynniki zakłócające trafność wewnętrzną to:

– Historia – upływ czasu pomiędzy etapami badania oraz wydarzenia równoległe do samego badania,

– Dojrzewanie – zmiany rozwojowe w organizmie osoby poddanej badaniu,

– Selekcja – stronniczy dobór próby badawczej. Można jej zapobiec poprzez randomizację,

– Testowanie – procedury badawcze, np. potrzebne do przydzielenia osoby do określonej grupy mogą aktywizować poznawczo badanego i wpływać w ten sposób na występowanie zmienności w badaniu,

– Instrumentacja – nabywanie wprawy w rozwiązywaniu zadań testowych przez osobę badaną,

– Regresja statystyczna – tendencja do uśredniania wyników,

– Utrata osób badanych – np. w wyniku śmierci czy rezygnacji z badania,

– Przenikanie informacji pomiędzy grupami badawczymi,

– Kompensujące wyrównywanie traktowania grup porównawczych,

– Związane z kompensacją rywalizacyjne zachowanie badanych,

– Obrażanie się osób, które zostały przypisane do grupy eksperymentalnej o gorszych warunkach.

 

Brzeziński, Jerzy, (2004) Metodologia badań psychologicznych. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, str. 313