Debata natura czy wychowanie
Spór naukowy koncentrujący się na identyfikacji źródła głównych czynników kształtujących
osobowość, upatrujący jej bądź w biologii (Rousseau, Darwin, Gessel Hall), bądź we wpływach
środowiska (Locke, Watson). Rola natury dotyczy przede wszystkim mechanizmu dziedziczenia –
indywidualnego oraz gatunkowego; dzięki badaniom empirycznym wiemy, w jakie struktury i
cechy wyposażona jest przychodząca na świat jednostka. Natomiast kontakt jednostki z jej
środowiskiem, kontekst wychowania, nieustannie zdobywane i przekształcane modele zachowań
włączają ją we wspólne struktury, równolegle rozwijając indywidualne dyspozycje (Bowlby,
Wygotsky). Aktualny stan wiedzy psychologicznej wskazuje na to, że z jednej strony istnieje
pewien zakres wrodzonych cech, pozostają one jednak w znacznej mierze pod wpływem czynników
środowiskowych. Sprzyjające otoczenie może sprzyjać lub hamować pojawieniu się i rozwojowi
kolejnych z nich.
Trempała Janusz, Psychologia rozwoju człowieka, podręcznik akademicki, Warszawa:
Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011, s. 14, 23.