Diagnoza strukturalno-funkcjonalna – jest to forma diagnozy skoncentrowana na patomechanizmie bądź patomechanizmach leżących u podstaw symptomów danego zaburzenia psychicznego, kładąc szczególny nacisk na zewnętrzne czynniki aktywujące i mechanizmy salutogenetyczne. Diagnoza strukturalno-funkcjonalna jest potrzebna do wdrożenia najbardziej efektywnego postępowania pomocowego i z tego powodu jest najczęściej stawiana na podstawie najbardziej adekwatnej w danym przypadku (pod względem posiadanych procedur i strategii pomocy) koncepcji psychologicznej. Z tego względu, diagnoza strukturalno-funkcjonalna będzie się różnić pod względem zaakcentowanych elementów w zależności od wybranego nurtu teoretycznego. W nurcie psychodynamicznym będzie skoncentrowana na analizie np. poczucia tożsamości, mechanizmów obronnych, testowania rzeczywistości, typu relacji z obiektem i funkcjonowania moralnego. Z kolei diagnoza strukturalno-funkcjonalna w koncepcjach poznawczo-behawioralnych będzie kładła nacisk na schematy poznawcze, postawy i zasady, jakimi kieruje się jednostka, automatyczne myśli oraz kontekst społeczny. W podejściu humanistycznym wyjaśnienie stanu pacjenta powinno uwzględniać jego warunki poczucia własnej wartości, żywione wartości i przekonania, obrony i zniekształcenia doświadczania, stany niespójności i psychologiczne trudności.

Cierpiałkowska, L., Sęk, H. (2016) Psychologia kliniczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN SA, str. 202-209