Efekt oczekiwań interpersonalnych badacza oczekiwania interpersonalne badacza – jest związany jedną z najważniejszych zmiennnych kontekstu psychologicznego w badaniach psychologicznych – zmienną oczekiwań badacza. Efekt oczekiwań interpersonalnych badacza OIB jest źródłem wielu innych efektów – efektu samospełniającego się proroctwa, efektu Pigmaliona, efektu Galatei, efektu Golema, stronniczości eksperymentatora i efektu Rosenthala. Skrót OIB oznacza „oczekiwania interpersonalne badacza”. Badacz początkowo nie posiada pełnego portretu psychologicznego osoby badanej, jego oczekiwania wobec tej osoby również nie są ukształtowane. Wstępne OIB ulegają poszerzeniu i konkretyzacji. Efekt oczekiwań interpersonalnych badacza ma swoje źródło w osobowości badacza – jego postawa, przekonaniach i wartościach. Badacz o wysokim poziomie OIB jest charakteryzowany prezz autorytaryzm i dogmatyczny styl myślenia, także niska tolerancja na odmienność, sztywne myślenie i poszukiwanie aprobaty. Częściej postrzegają innych w kontekście stereotypów i przesądów. Badacz taki jest odporny na informacje niepotwierdzające jego oczekiwań. OIB może wynikać także z wiedzy i kompetencji badacza oraz z danych uzyskiwanych od osoby badanej.

 

Brzeziński, Jerzy, (2004) Metodologia badań psychologicznych. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, str. 89