Ewolucyjna teoria zachowania – w genetyce zachowania teoria zbudowana na podstawie darwinowskiej teorii ewolucji, opisująca ludzkie zachowanie w kategoriach rozwiązań problemów adaptacyjnych. Organizm przejawiający tego rodzaju adaptacyjne zachowanie przekazuje geny kolejnym pokoleniom. W tej koncepcji wiele fundamentalnych mechanizmów psychologicznych, jak emocje czy motywacje, powstało poprzez dobór naturalny, a więc przetrwało, ponieważ sprzyjało sukcesowi reprodukcyjnemu. Warto zauważyć, że przetrwałe w ten sposób skłonności (jak preferencja tłustych pokarmów) były przystosowawcze dla naszych praprzodków, ale są nieadaptacyjne dla nas. Oprócz tego, opisywana przystosowawczość jest właściwością charakterystyczną wyłącznie dla pewnego kontekstu i specyficznego problemu lub zadania i nie stanowi uniwersalnego mechanizmu.

O.P. John, L.A. Pervin „Osobowość. Teoria i badania” Wydanie ósme, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2002, s. 324-326.