Faza analna – drugi etap rozwoju psychoseksualnego w koncepcji popędów Zygmunta Freuda. Faza analna następuje po fazie oralnej i trwa od 2. do 3. roku życia. W tym czasie podstawową sferą erogenną jest odbyt, a przyjemnością wypróżnianie lub wstrzymywanie stolca. Libido łączy się z impulsami agresywnymi – powstaje mieszanka dążeń libidinalnych oraz destrukcyjnych. Faza analna to okres tzw. „treningu czystości”. Rodzice okazują na różny sposób swoją dominację, zaś dzieci manifestują swoją niezależność. Fiksacja na tym etapie rozwojowym powoduje ukształtowanie charakteru analnego: osobę taką będzie cechować zamiłowanie do porządku, oszczędność i nieustępliwość.

Cierpiałkowska, L., Sęk, H. (2016) Psychologia kliniczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN SA, str. 108