Fiksacja – w psychoanalitycznej teorii rozwoju osobowości rodzaj niepowodzenia rozwojowego, zachodzącego w wyniku otrzymania przez jednostkę niedostatecznej ilości gratyfikacji w danym stadium rozwojowym, co uniemożliwia jej przejście do kolejnego. Fiksacja jest ściśle związana z regresją, która powoduje, że jednostka dąży do zaspokojenia właściwego punktowi fiksacji z poprzedniego stadium rozwojowego. Przykładem może być fiksacja w fazie oralnej, która w wypadku wystąpienia regresji prowadzi do zaspokajania się poprzez jedzenie, picie alkoholu i palenie papierosów pod wpływem stresu, lęku czy frustracji.

O.P. John, L.A. Pervin „Osobowość. Teoria i badania” Wydanie ósme, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2002, s. 126.