Instrukcja maskująca (decepcja) – w psychologii powszechnie stosowane jest utajnianie rzeczywistego celu eksperymentu przed jego uczestnikami. Instrukcja maskująca służy temu celowi. Chociaż procedura ta jest mało etyczna, jest zazwyczaj konieczna, aby zwiększyć realizm psychologiczny sytuacji eksperymentalnej – badany ma zachowywać się w sposób możliwie naturalny, nie zaś skupiać się na tym, jaki element jego zachowania będzie poddany badaniu. Instrukcja maskująca jest szczególnie popularna w eksperymentach z psychologii społecznej.  Stosując instrukcję maskującą należy brać pod uwagę, że osoba badana nie będzie całkowicie uległa, ani łatwowierna i że może postrzegać sytuację badawczą inaczej, niż sobie tego życzy eksperymentator. Może także być pod wpływem lęku przed oceną, próbować domyślić się oczekiwań badacza lub działać na przekór niego. Kontekst psychologiczny badania – wskazówki sugerujące treść hipotezy badawczej, oczekiwania badacza, motywacja osoby badanej czy jej nastawienie – jest równie ważny dla analizy wyników badania jak użyta teoria psychologiczna.

 

Brzeziński, Jerzy, (2004) Metodologia badań psychologicznych. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, str. 304