Kategorialny model zaburzeń osobowości w ICD-10 – Klasyfikacja Chorób i Problemów zdrowotnych ICD-10 definiuje zaburzenia osobowości jako: „głęboko utrwalone wzorce zachowania przejawiające się sztywnymi reakcjami w różnorodnych sytuacjach indywidualnych i społecznych”. Model kategorialny zaburzeń osobowości w ICD-10 zwraca uwagę na odmienność zachowań związanych z zaburzeniami osobowości od przeciętnego w danej kulturze sposobu percypowania rzeczywistości, myślenia i odczuwania, szczególnie zaś różnic w zachowaniu wobec innych osób. Związane to może być z odczuwanym przez osobę cierpieniem, trudnościami w funkcjonowaniu społecznym. Model kategorialny zaburzeń osobowości dzieli je na trzy kategorie. Pierwszą są specyficzne zaburzenia osobowości, zazwyczaj ciężkie, obejmujące kilka wymiarów osobowości, najczęściej związane z problemami w funkcjonowaniu. Zalicza się do nich m.in. osobowości paranoiczną, schizoidalną, dyssocjalną, histrioniczną, lękliwą, zależną i chwiejną emocjonalnie. Ponadto wymienia się kategorię zaburzeń mieszanych i innych, odnoszącą się do przypadków trudnych do zdiagnozowania, ze względu na brak specyficznych wzorców zachowań i trwałe zmiany osobowości związane z następstwami stresu o rozmiarach katastrofy lub jako następstwo poważnej choroby psychicznej.

Cierpiałkowska, L., Sęk, H. (2016) Psychologia kliniczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN SA, str. 283