Klasyfikacja wskaźników – według Stefana Nowaka (1965a), wyróżnia trzy typy wskaźników w zależności od charakteru indicatum (czyli zjawisko wskaźnikowane) oraz typu łączącego ich związku. Klasyfikacja wskaźników Nowaka dzieli je na: empiryczne, definicyjne i inferencyjne. Wskaźniki empiryczne to te, których indicatum jest obserwowalne – teza o zachodzeniu korelacji w takim przypadku jest empiryczna, rozstrzygalna obserwacyjnie. Wskaźniki definicyjne to takie, w których przypadku dobór wskaźników wiąże się z podaniem definicji indicatum. Wskaźniki inferencyjne to takie, w których przypadku indicatum jest jakąś ukrytą, hipotetyczną zmienną, nieobserwowalną, za to posiadającą określone, obserwowalne następstwa. Wskaźniki empiryczne i inferencyjne razem tworzą klasę wskaźników zewnętrznych wobec indicatum, zaś wskaźniki definicyjne są także wewnętrzne, gdyż stanowią całość z indicatum lub wchodzą do niego – są definicjami cząstkowymi. Autor wymienia także cztery kategorie wskaźników mieszanych – empiryczno-definicyjne, definicyjno-inferencyjne, empiryczno-inferencyjne oraz empiryczno-inferencyjno-definicyjne.

 

Brzeziński, Jerzy, (2004) Metodologia badań psychologicznych. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, str. 198