Morfina – to substancja psychoaktywna z grupy opiatów (czyli alkaloidów wyekstrahowanych z maku lekarskiego i ich pochodnych), o właściwościach przeciwbólowych, odprężających i narkotycznych. Morfina razem z innymi opiatami jest używana w znieczuleniu okołooperacyjnym, a także w przypadkach ciężkiego bólu. Jest ona substancją uzależniającą, wykształcenie się nałogu jest z reguły wypadkową czynników osobowościowych, społecznych i dawek (pacjenci, którym podaje się morfinę w kontrolowanych warunkach z reguły nie popadają w nałóg). Badania nad działaniem morfiny zaowocowały odkryciem receptorów opioidowych i endorfin, czyli endogennych (produkowanych naturalnie przez mózg) substancji o działaniu na te receptory, zatem podobnym do opiatów. Morfina nie działa na receptory bólowe w skórze, lecz na ośrodkowy układ nerwowy. Mechanizm wytwarzania wzmocnienia (a więc także rozwijania się zależności), jaki powoduje morfina ma związek z oddziaływaniem hamującym na neurony brzusznego pola nakrywki wydzielające GABA, co z kolei powoduje zahamowanie aktywności neuronów dopaminergicznych. Wpływ hamujący morfiny i innych opiatów hamujący na aktywność miejsca sinawego powoduje efekt spadku wrażliwości na stres i osłabienia pamięci, jaki obserwuje się po tych substancjach.

Literatura:

Kalat, James W. (2006) Wydawnictwo naukowe PWN, str. 201, 456-457