Myślenie krytyczne – jest jednym z rodzajów myślenia, dokładniej myślenia realistycznego (uwzględniającego zasady rzeczywistego świata i celowego). Myślenie krytyczne zawiera także w sobie elementy zarówno myślenia reproduktywnego, jak i produktywnego i jest operacją przeprowadzaną w celu ewaluacji, czyli jak najbardziej wiarygodna i realistyczna ocena aspektów aktywności intelektualnej człowieka. Może dotyczyć zarówno samego siebie, jak i innych osób. Myślenie krytyczne ukierunkowane na ewaluację własnej aktywności poznawczej jest nazywane procesem metapoznawczym i może dotyczyć takich zagadnień jak: formułowanie problemu (poprawność ujęcia, wartość problemu, realność postawionych sobie celów), dobór strategii poznawczych i planowania ciągu operacji intelektualnych, (w obu przypadkach ocena dotyczy adekwatności i wysiłkowości, czyli kolejno kryterium poznawczego i motywacyjnego). Myślenie krytyczne według Diane Halpern (2003) ma na celu zwiększenie prawdopodobieństwa otrzymania pożądanego wyniku według przyjętych wcześniej kryteriów (np. myślenie krytyczne recenzenta czy krytyka sztuki). Myślenie krytyczne może służyć także do oceny wiarygodności osoby podejrzewanej przez nas o kłamstwo lub manipulację.

Literatura:

„Psychologia poznawcza”, E. Nęcka, J. Orzechowski, B. Szymura, str. 428-429