Narząd lemieszowo-nosowy – (VNO) to dodatkowy narząd zmysłów, pełniący ważne funkcje w życiu większości ssaków i niepewnej roli w przypadku ludzi. Narząd lemieszowo-nosowy składa się z grupy receptorów, które są umieszczone niedaleko receptorów węchowych, jednak tworzą odrębną strukturę. Posiada mniej typów receptorów niż receptory węchowe, mają one także inną budowę strukturalną. Narząd lemieszowo-nosowy jest wrażliwy na feromony, czyli substancje wydzielane przez inne zwierzęta tego samego gatunku, wpływające na zachowania innych osobników, szczególnie zaś zachowania seksualne. Pojedynczy receptor reaguje tylko na jeden rodzaj feromonu i w przeciwieństwie do receptorów węchowych, receptory VNO w ogóle nie ulegają habituacji. Narząd lemieszowo-nosowy u ludzi ma charakter szczątkowy, nie posiada on w ogóle receptorów. Mimo to wykryto receptory odpowiadające na feromony w śluzówce nosa, tuż obok receptorów węchowych.

Literatura:

Kalat, James W. (2006) Wydawnictwo naukowe PWN, str. 217