Operat losowania i mechanizm losowania – losowanie w populacji jest oparte na mechanizmie losowym. Mechanizm losowania powinien umożliwiać otrzymanie jednoznacznej odpowiedzi, kogo włączyć do próby. Powinien także być nieskomplikowany i niezależny od postępowania eksperymantalnego. Mechanizm losowania, który spełnia te kryteria to np. tablice liczb losowych, które można znaleźć w niektórych podręcznikach do statystyki i specjalistycznych wydawnictwach. Liczby losowe można generować także za pomocą programów komputerowych.

Operat losowania to ponumerowany spis wszystkich jednostek w populacji. Np. dla miasta Gdańska byłby to spis wszystkich mieszkańców tego miasta – z przydzielonym numerem. Operat losowania nie musi dotyczyć jednostek, mogą to być także pewne grupy sektory, placówki, województwa itp.

 

Brzeziński, Jerzy, (2004) Metodologia badań psychologicznych. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, str. 238