Perspektywa społeczno-poznawczej teorii osobowości

Perspektywa społeczno-poznawczej teorii osobowości – perspektywa społeczno-poznawczej teorii osobowości koncentruje się na pojęciach celu, kompetencji, poczucia skuteczności, samoregulacji, wewnętrznych standardów, oczekiwań i motywacji. Cel to wynik umiejętności jednostki w automotywacji i regulacji obowiązków. Kompetencje i umiejętności jednostki służą jej do rozwiązywania problemów codziennych; ujawniają się nie jako możliwe do posiadania, ale jako wyrażane w realnych zachowaniach. Procesy motywacyjne przebiegają przede wszystkim z powodu wewnętrznych standarów ewaluacji własnego zachowania oraz zdolności do samowzmacniania w sytuacji braku wystarczających bodźców zewnętrznych. Ludzkie sądy o własnych zdolnościach, oceniające poziom skuteczności, w istotny sposób wpływają na działanie, sposób myślenia i reakcje emocjonalne jednostki.

W tym ujęciu podstawą działań jednostki są sformułowane przez nią standardy i cele. Wybór zachowania następuje na podstawie oszacowania jego alternatywnych metod i oceny prawdopodobnych skutków wewnętrznych i zewnętrznych. Po wyborze zachowania ocenie podlega ewentualna nagroda ze strony środowiska i własna ocena wewnętrzna. Sukces lub jego brak wpływają na poczucie skuteczności jednostki.

O.P. John, L.A. Pervin „Osobowość. Teoria i badania” Wydanie ósme, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2002, s. 478-480.