Teoria cech Allporta – klasyczna teoria autorstwa Gordona Allporta (1924, 1937, 1961), dążąca do opisu osobowości za pomocą kategorii cech. Cecha jest właściwością względnie stałą, bardziej stałą niż nawyk, wpływającą na zachowanie jednostki, zwiększającą prawdopodobieństwo jego określonego charakteru. Wywarła istotny wpływ na akademicki dyskurs psychologiczny, przez 25 lat stanowiąc główny punkt odniesienia w psychologii osobowości i nadal będąc przydatnym narzędziem. Allport próbował wytłumaczyć związek między cechami, a czynnikami sytuacyjnymi zwracając uwagę na to, że cecha wyrażana jest nie tylko w zachowaniu będącym reakcją na okoliczności, ale i w wyborze samych sytuacji. Podstawowy podział cech wprowadzony przez Allporta obejmował cechy nomotetyczne (właściwe dla ogółu ludzi) i cechy idiograficzne (opisujące jednostki). Oprócz tego wyróżniał cechy dominujące, centralne i wtórne. Uważał, że znaczna ilość cech ma charakter wrodzony (jednak hipotezy te nie zostały przez niego potwierdzone badaniami), oraz że cechy, podobnie jak postawy, nie podlegają wartościowaniu. W tym rozumieniu człowiek może posiadać cechy wzajemnie wykluczające się, jednak jednym z powodów istnienia cech jest ich zdolność do uspójniania zachowania.  Teoria cech Allporta, podobnie jak inne koncepcje z tego zakresu, eksploruje kwestię różnic indywidualnych, kładąc mniejszy nacisk na badanie mechanizmó osobowości.

O.P. John, L.A. Pervin „Osobowość. Teoria i badania” Wydanie ósme, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2002, s. 235-239, 260-261.