Teoria poziomów przetwarzania – zaproponowana przez Craika i Lockharta (1972). Jest jednym z procesualnych modeli pamięci. Teoria poziomów przetwarzania zakłada, że trwałość śladów pamięciowych jest związana z głębokością przetworzenia stymulacji. Głębokość przetwarzania informacji jest tutaj traktowana jako zmienna ciągła, zaś pamięć uznana jest za system jednorodny, mimo różnorodności mechanizmów biorących udział w przetwarzaniu o różnej głębokości. Teoria poziomów przetwarzania zapis pamięciowy traktuje jako produkt uboczny percepcyjnej analizy stymulacji. Oznacza to, że ślad pamięciowy jest rozumiany nie jako bezpośrednie odwzorowanie bodźca, ale zapis operacji poznawczych, składających się na proces percepcji. Odpamiętywanie jest z kolei próbą odtworzenia sytuacji percepcyjnej. Z tego też powodu im bardziej pogłębione było przetwarzanie stymulacji, tym łatwiejsze jej odpamiętywanie. Tłumaczy to także różnice w przywołaniach pamięciowych pomiędzy różnymi osobami i pomiędzy różnymi sytuacjami w przypadku tej samej osoby – wynika to z różnic w przebiegu procesów percepcji i interpretacji.

Literatura:

„Psychologia poznawcza”, E. Nęcka, J. Orzechowski, B. Szymura, str. 333-334