Teoria systemu przywiązania – koncepcja tłumacząca związek pomiędzy wpływem doświadczeń wczesnego dzieciństwa na kształt osobowości a sposobem funkcjonowania jednostki w przyszłości, wywodząca się z dorobku Johna Bowlby’ego i Mary Ainsworth (1991). Przywiązanie jest elementem dziedzictwa ewolucyjnego i rozwija się u dziecka w kilku stadiach. Jego wartość przystosowawcza wynika nie tylko z ochrony wynikającej z kontaktu z opiekunem, ale i niezagrażającą bezpieczeństwu jednostki eksplorację środowiska oraz budowania kapitału umożliwiającego późniejsze rozłączenie. Efektem niemowlęcych doświadczeń jest wytworzenie wewnętrznych modeli roboczych, a więc reprezentacji dziecka i osób, które się nim opiekują; modele te są następnie wykorzystywane jako struktura kolejnych relacji w dorosłym życiu. Wśród stylów przywiązania wyróżniamy styl: bezpieczny, unikowy i lękowo-ambiwalentny.  Wszystkie z nich charakteryzują się odmiennym podejściem do miłości romantycznej, zdaniem na temat trwałości związków, samooceną, upragnionym poziomem bliskości, potrzebą wzajemności, zdaniem o istotności atrakcyjności seksualnej, skłonnością do zazdrości czy występowaniem skrajnych uczuć. Jednostki „bezpieczne” doceniają romantyczny związek przypisując mu potencjalną trwałość, uwzględniając jego naturalną dynamikę i podchodząc sceptycznie do ekstatycznego zakochania; dodatkowo nie mają problemu z pewnością siebie i uważają się za osoby sympatyczne, kontaktowe. Jednostki „unikowe” są nastawione do miłości romantycznej w sposób sceptyczny, podkreślając jej nietrwałość i kłopot ze znalezieniem partnera; zaangażowanie w sprawy zawodowe jest dla nich sposobem do uniknięcia konieczności angażowania się w relacje społeczne. Cechuje je lęk przed bliskością. Jednostki lękowo-ambiwalentne są pozytywnie nastawione do idei romantycznej miłości, i sceptycznie do szans znalezienia odpowiedniego partnera; ich podejście do partnera ma obsesyjny charakter, jest związane z silnym pożądaniem seksualnym, skłonnością do zazdrości, wysoką amplitudą uczuć i wizją zjednoczenia z partnerem.

O.P. John, L.A. Pervin „Osobowość. Teoria i badania” Wydanie ósme, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2002, s. 161.