Transkrypcja — translacja — trawestacja — parafraza — rekonstrukcja – Przygotowując polską wersję testu psychologicznego należy liczyć się z faktem, że powstałe narzędzie w jakimś stopniu będzie różnić się od oryginału. Tytułowe pojęcia odnoszą się do różnych wersji testu oryginalnego, możliwych do opracowania w efekcie czynności adaptacyjnych (Drwal, 1995).

Transkrypcja – cechuje ją maksymalna wierność tłumaczenia, jak i formy. Może z tego powodu sprawiać kłopoty badaczowi, chcącemu ją zastosować. Transkrypcja jest nacechowana znacznym obciążeniem czynnikiem obcej kultury – niektóre sformułowania mogą być niezrozumiałe lub niewłaściwie interpretowane. Sprawia to, że transkrypcja może być mniej przydatna diagnostycznie w nowych warunkach stosowania. Również może się to wiązać ze spadkiem jej rzetelności i trafności.

Translacja – jest mniej rygorystyczna pod względem wierności orygniałowi. Translacja dopuszcza zastosowanie równoważników językowych, co sprawia, że nie jest już wiernym przekładem.

Trawestacja – zakłada jeszcze swobodniejsze podejście do języka sformułowań. Trawestacja dopuszcza dalece idącą modyfikację językową aż do uzyskania zadowalających parametrów psychometrycznych. Równoważność fasadowa i wierność tłumaczenia zostaje poświęcona na rzecz równowartości psychometrycznej.

Parafraza – stosunkowo najczęściej występująca w Polsce forma. Parafraza to opracowanie nowego testu, który nawiązuje do koncepcji teoretycznej i rozwiązań oryginału.

Rekonstrukcja – to zbudowany od początku nowy test, wzorowany jedynie na teście zagranicznym. Rekonstrukcja odwzorowywuje kolejne kroki dokonane przez twórcę testu orygninalnego i zastosowane procedury psychometryczne.

 

Brzeziński, Jerzy, (2004) Metodologia badań psychologicznych. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, str. 583