Społeczność terapeutyczna – pojęcie, które pierwszy raz pojawiło się w okresie II wojny światowej, gdy duże grupy żołnierzy przybywały do szpitali psychiatrycznych z zaburzeniami psychicznymi. Powstał wówczas pomysł zaangażowania pacjentów w celu pomocy nowo przybyłym w zrozumieniu zasad życia w szpitalu, terapii i zrozumienia sensu leczenia. Społeczność terapeutyczna według podziału Marii Siwiak-Kobayaschi może reprezentować jeden z dwóch modeli: model pracy w szpitalach lub dotyczący pracy z osobami uzależnionymi. Walory, dzięki którym koncepcja ta zyskała tak powszechną aprobatę związane są z uznawaniem wpływu otoczenia pacjenta na wynik jego leczenia, zmiany ustroju panującego w szpitalach w kierunku większej demokratyzacji, aktywizowanie pacjentów, wspieranie komunikacji, nawiązywania relacji i wykorzystanie metod edukacyjnych i grupowych. Społeczność terapeutyczna najczęściej realizowana jest poprzez codzienne, wspólne spotkania personelu i pacjentów, na których omawiane są bieżące sprawy i funkcjonowanie placówki. Społeczność terapeutyczna w zagadnieniu leczenia uzależnień jest najczęściej realizowana w nieco odmienny sposób – instytucje takie jak MONAR prowadzą ośrodki, w których długoterminowy pobyt osób uzależnionych nakierowany jest na umożliwienie im powrotu do społeczeństwa.

Cierpiałkowska, L., Sęk, H. (2016) Psychologia kliniczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN SA, str. 719-722