Heurystyka zakotwiczenia/dostosowania – polega na tym, że przy szacowaniu jakiejś wartości liczbowej za punkt wyjścia bierzemy inną, dostępną już wartość, którą dostosowujemy do kontekstu sytuacji i własnej wiedzy. Przykładem może być sytuacja oceny wartości nieruchomości, przy której za punkt wyjścia bierzemy cenę podaną przez pośrednika agencji nieruchomości, którą dostosowujemy na podstawie własnej wiedzy na ten temat. Heurystyka zakotwiczenia/dostosowania wskazuje, że cena podana przez pośrednika będzie działać jak „kotwica”, a więc nasz sąd będzie przesunięty w kierunku tej liczby. Wpływ owego zakotwiczenia jest tym silniejszy, im mniej posiadamy wiedzy z dziedziny, której osąd ma dotyczyć. Mimo to, nawet przy rozległej wiedzy heurystyka zakotwiczenia/dostosowania dalej ma miejsce. Tversky i Kahneman (1974) pokazali, że nawet całkowicie przypadkowe wartości liczbowe, jak na przykład wynik wskazany przez ruletkę przy szacowaniu, jaki procent krajów afrykańskich należy do ONZ, wpływa na nasz osąd.

Heurystyka zakotwiczenia/dostosowania a podstawowy błąd atrybucji.

Jako jedno w możliwych wyjaśnień występowania podstawowego błędu atrybucji wskazywana jest heurystyka zakotwiczenia/dostosowania. Obserwowa osoba w procesie spostrzegania pełniłaby rolę zakotwiczenia, zaś uwzględnianie wpływu sytuacyjnego miało by przypominać proces dostosowania.

Literatura:

„Człowiek wśród ludzi. Zarys psychologii społecznej” B. Wojciszke str. 82, 106