Sztywność myślenia – oznacza zachowanie podtrzymywania postawy bądź sposób działania, pomimo tego, że warunki uległy zmianie. Sztywność myślenia to czynnik utrudniający redefinicję problemu, a zatem także jego rozwiązanie, co jest szczególnie uciążliwe w przypadku problemów wymagających wglądu, gdyż tego typu zagadnienia z definicji narzucają konieczność przełamania błędnego schematu. Sztywność myślenia występuje, gdy wcześniej dany wzorzec postępowania w sytuacji problemowej uległ utrwaleniu. Im szybciej powstaje, tym jest trwalszy i trudniej go przełamać. Sztywność myślenia powstaje również w warunkach bezrefleksyjnego wykonywania rutynowych czynności. Schematy towarzyszące sztywności myślenia dzieli się na dwie składowe: schemat formalno-strukturalny oraz perseweratywny. Pierwszy wiąże się z nabywaniem, a drugi z wykorzystywaniem schematów. Sztywność myślenia została podzielona przez Hunziker (1964) na trzy rodzaje: związaną z nawykiem, restrukturyzacją sytuacji problemowej oraz generowaniem różnorodnych rozwiązań.

Literatura:

„Psychologia poznawcza”, E. Nęcka, J. Orzechowski, B. Szymura, str. 529, 530, 657