Psychoanaliza Jungowska – nurt psychoanalityczny wywodzący się z koncepcji Carla Gustava Junga który w sposób znaczący wpłynął na rozwój psychoterapii XX i XXI w. Jung prowadził badania o charakterze historyczno-kulturowym, które stanowiły uzupełnienie indywidualnych, bezpośrednich badań wytworów psyche jednostki (skojarzenia, fantazje, sny) o wartości uniwersalne. Wnioski z nich doprowadziły do powstania teorii nieświadomości zbiorowej, mówiącej, że dziedzictwo biologiczne i kulturowe ma charakter nie tylko jednostkowy, ale i kolektywny. Można je ujrzeć w formie metaforycznej w literaturze, mitologii, religii, przeżyciach mistycznych czy w doświadczeniach pacjentów psychotycznych. Pamięć zbiorowa operuje pewną wspólną, zbiorową tradycją symboliczną, przechowującą archetypy i ukazującą je w formie zrozumiałej dla aktualnego pokolenia. Ruch jungowski był poddawany szerokiej krytyce ze względu na elementy nawiązujące do religii, okultyzmu i mistycyzmu i braku podstaw empiryczno-eksperymentalnych oraz spekulatywny (podobnie jak w przypadku freudowskiej psychoanalizy) charakter. Jung przewidział i podkreślił konieczność i zasadność podniesienia kwestii, takich jak zależności między oddziaływaniami terapeutycznymi, a biologią i fizjologią mózgu, wpływ dziedziczności na skuteczność terapii, rola zagadnień genderowych, rozwój osobowości po przełomie połowy życia, terapia rodziny jako systemu, i tak dalej.

„Psychoterapia. Szkoły i Metody. Podręcznik Akademicki” L. Hrzesiuk i H. Suszek, Eneteia Wydawnictwo Psychologii i Kultury Warszawa 2011, s. 77-118