Teoria altruizmu wzajemnego – zaproponowana przez Roberta Triversa (1971). Mówi o tym, iż pomoc innym osobnikom własnego gatunku wiąże się z korzyścią dla pomagającego, o ile tylko jest odwzajemniona. Teoria altruizmu wzajemnego wyjaśnia zatem występowanie zjawiska pomocności.  Osoba pomagająca innym zwiększa swoje zasoby o „pożyczone” od innych – dług wdzięczności. Teoria altruizmu wzajemnego jest potwierdzana przez zaobserwowane zgodne z nią zachowania na całym świecie – od podziału zdobyczy przez łowców-zbieraczy, po kooperację w strukturach kapitalistycznych przedsiębiorstw. Na biologiczne wyjaśnienie zjawiska wskazuje nie tylko jego ponadkulturowy charakter, gdyż wzorce zachowań, które opisuje teoria altruizmu wzajemnego są także rozpowszechnione w świecie zwierząt. Można zatem przyjąć, że teoria altruizmu wzajemnego jest uwarunkowana po części genetycznie, po części zaś przez normy kulturowe.

Literatura:

„Człowiek wśród ludzi. Zarys psychologii społecznej” B. Wojciszke str. 329-330